Пайдо шудан ва рушди тилло ва нуқра марҳалаи тӯлонии таърихиро паси сар кардааст. Тилло ва нуқра дар ҳар давра аҳамияти хоси таърихию фарҳангии худро доранд. Биёед, ба солхои кухна мурочиат кунем, то ки дар бораи траекторияи тараккиёт фахмиши умумй гирем. Чин то кунун дар кофтуковҳои бостоншиносӣ кашф кардааст, ки аввалин маҳсулоти тиллоӣ метавонад ба сулолаи Шан, беш аз 3000 сол пеш тааллуқ дошта бошад. Аз замонҳои қадим, одамон аз паи зебоӣ сар карданд. Аз ин рӯ, имрӯз бисёр одамон ба тиҷорат машғуланд. Гул-гулшукуфй ва инкишофи хунармандии биринчй, мисии сулолахои Шан ва Чжоу барои ашёи тилло ва нукра заминаи мустахками моддию техники ба вучуд овард. Дар баробари ин, кандакориҳои биринҷӣ, нефритӣ, зарфҳои лакӣ низ ба пешрафти он мусоидат намуда, ҳунарҳои тиллоӣ ва нуқрагиро дар доираи васеътар вазифаи эстетикии гуногунтар иҷро мекунанд. Аксари маҳсулоти айёми аввали ороиши тилло ва нуқра, дар ҳоле ки маъмултарин фолгаи тиллоӣ, бештар барои ороиш ё дигар зарфҳо барои баланд бардоштани зебоии ашё дар шакли омехта ва дигар осорҳо. Дар сулолаи Тан, тилло ва нуқра ба таври назаррас рушд карда буданд. Бисёр ҳунарҳои тиллоӣ ва нуқраи дурахшон ва дурахшон, ки дар тӯли даҳсолаи охир пайдо шуданд, яке аз аломатҳои бошукӯҳ ва ҳайратангези сулолаи шукуфон ва шукуфони Тан гардиданд. Вақте ки шумо шумораи зиёди ороишҳои тилло ва нуқраро бо синфи бой, услуби зебо ва шакли зебо мебинед, шумо дар бораи фарҳанги пурқувват ва зебои Танг ва зебоии табиӣ фикр мекунед. Бо вуҷуди он, ки одамоне, ки антиқаро дӯст медоранд, барои эҷод кардани чизи қадимӣ бисёр чизҳо мехаранд, ба самараи хуб ноил шудан душвор аст. Дар сулолаи Сун дар баробари гул-гулшукуфии шахри феодалй ва тараккй додани хочагии мол саноати саноати тилло ва нукра тараккй кард. Афзоиши назарраси ҷавоҳироти машҳури тилло ва нуқра низ як хусусияти асосии тилло ва нуқра дар Суруди буд ва Юан, Минг ва Цин, низ таъсири бузург гузоштанд. Ҳунарҳои сулолаи Сун дар заминаи маснуоти Танг навовариҳои бузурге ба вуҷуд оварда, услуби наверо бо хусусиятҳои хоси замон ташкил медоданд. Ҳарчанд он мисли ҷавоҳироти Танг олиҷаноб нест, аммо он инчунин услуби беназири содда ва зебоӣ дошт. Дар давраи сулолаи Мин ва Цин, ҳунармандӣ хеле нозуктар ва зеботар буд. Дар ин давра заргарӣ дар зери таъсири санъат, дин ва фарҳанги дигар аз кишварҳои ғарбӣ бисёр ҷалб шудааст; Маҳз ҳамин азхудкунии омилҳои гуногунфарҳангӣ ва ғизоӣ аст, ки тилло ва нуқра дар сулолаи Цинг як раванди бесобиқаро ба вуҷуд оварда, ба ин васила ҷаҳонбинии бесобиқа ва рангинро муаррифӣ кард. Дар тӯли таърих ҳар давру замон сабки бадеии хоси худро дорад; ин услуб ҳам тафаккури эстетикии он давраро ифода мекунад ва ҳам ҷаҳонбинии равонии он замонро нишон медиҳад.
![Таърихи рушди заргарии чинӣ 1]()