Kwemireniyumu, vanhu vakatarisa denga rehusiku, vachibatanidza madota enyeredzi kuita mapatani anotaura nyaya, anotara mwaka, uye anotungamira vaongorori. Mapoka enyeredzi maumbirwo ekufungidzira akagadzirwa nekuveurwa kwenyeredzi akashanda semepu dzekudenga, nganonyorwa, uye maturusi esainzi. Nhasi, ivo vanoramba vari chinhu chinokwezva chedzidzo, kubatanidza dzidziso kubva kune nyeredzi kuenda kuzvidzidzo zvetsika, ngano kusvika kusvomhu. Chikumbiro chavo chisingaperi chiri mukugona kwavo kumutsa kuda kuziva, kukurudzira kudzidza kwakasiyana-siyana, uye kubatanidza vadzidzi kune nhaka yakagovaniswa nevanhu.
Mapoka enyeredzi yaive imwe yekuedza kwekutanga kwevanhu kuisa kurongeka pamhepo ine mhirizhonga usiku. Kare pamberi peteresikopu kana masetiraiti, nzanga dzekare dzaishandisa aya mapatani enyeredzi kufamba, kuona nguva, uye kutsanangura zvinoitika zvechisikigo. VaEgipita vekare vaibatanidza mapiramidhi nenyeredzi dzeOrion, nepo vafambisi vengarava vokuPolynesia vaishandisa mapoka enyeredzi akafanana neSouthern Cross kuti vayambuke Pacific. Kunyange nanhasi, Big Dipper neOrion zvinoramba zvichizivikanwa kune vanotarisa nyeredzi pasi rese, zvichiratidza kukwezva kwepasirese uye kuwanikwa kwekuongorora nyeredzi.
Chinoita kuti mapoka enyeredzi anyanye kumanikidza hunhu hwawo huviri: ese ari maviri esainzi uye ekufungidzira. Nepo vazivi venyeredzi vachiashandisa kupatsanura denga kuita matunhu anodzoreka, anotakurawo huremu hwengano netsika. Somuenzaniso, boka renyeredzi reScorpius rave richibatanidzwa nechinyavada chakauraya muvhimi Orion mungano yechiGiriki, asi muruzivo rwenyeredzi rwechiChinese, chinoumba chikamu cheAzure Dragon, chiratidzo chesimba nokushanduka. Hunyambiri uhwu hunokoka kuongorora muzvidzidzo zvese, kusanganisa kucherechedzwa kwesimba nekutaura nyaya.
Kune vadzidzisi, mapoka enyeredzi inzvimbo yakanaka yekutangira pakudzidzisa nyeredzi. Vanopa nzira inobatika yekusuma pfungwa dzakaoma senge dzedenga coordinates, stellar hupenyu kutenderera, uye hukuru hwenzvimbo. Nekudzidza kuziva mapoka enyeredzi, vadzidzi vanowana ruzivo rwekutanga rwedenga rehusiku, kusanganisira kutenderera kweNyika uye kutenderera kunoita shanduko yemwaka munyeredzi dzinooneka.
Funga nezveOrion, rimwe remapoka enyeredzi anozivikanwa zvikuru, ane bhandi rakatanhamara renyeredzi nhatu rinogona kutungamirira kukurukurirano pamusoro pokuumbwa kwenyeredzi mukati menebulae, zvakadai seOrion Nebula. Vadzidzisi vanogona kushandisa Orion kutsanangura ukuru hunooneka (nei dzimwe nyeredzi dzichipenya kupfuura dzimwe) uye parallax (mayero anoita vazivi venyeredzi madaro kuenda kunyeredzi dziri pedyo). Saizvozvo, boka renyeredzi Ursa Major, rine Big Dipper, rinopa chidzidzo chinoshanda mukutsvaga Polaris, Nyeredzi yekuMaodzanyemba, nekutambanudza mutsara wekufungidzira kuburikidza nenyeredzi dzayo dzinonongedza. Aya maekisesaizi anoshandura pfungwa dzisinganzwisisiki kuva mikana yekudzidza-maoko.
Uyezve, mapoka enyeredzi anobatsira kunzwisisa kukura kwakaita chadenga. Nepo nyeredzi dziri mukati meboka renyeredzi dzichioneka dziri pedyo nePasi, dzinowanzorara panzvimbo dzakasiana zvikuru. Iyi gangaidzo inokurudzira kufunga kwakadzama pamusoro pemaonero uye matatu-dimensional chimiro chenzvimbo. Mapurogiramu uye mapuratifomu software, akadai seStellarium kana Google Sky, inobvumira vadzidzi kuti vaone madaro aya zvine simba, vachidzamisa kunzwisisa kwavo kwecosmic geography.
Kupfuura sainzi, mapoka enyeredzi anovhura mikova kune yakapfuma tapestry yengano dzevanhu uye nhoroondo yetsika. Budiriro yega yega yakaruka nhoroondo dzayo munyeredzi, ichiratidza hunhu, kutya, uye zvishuvo. Mungano dzechiGiriki, boka renyeredzi rePerseus rinorangarira gamba rakanunura Andromeda kubva kune chikara chegungwa, nepo vanhu veNavajo vokuNorth America vachibatanidza muenzaniso wenyeredzi imwe chete neFirst Slender One, chimiro chemweya chakabatanidzwa nekuenzanisa uye kuwirirana.
Kuongorora nyaya idzi kunosimudzira kuverenga kwetsika uye tsitsi. Vadzidzi vanogona kuenzanisa kuti nzanga dzakasiyana dzakadudzira sei nyeredzi imwe chete semuenzaniso, boka renyeredzi Cancer (Garab) ine kukosha mune zvese ngano dzeGreek nezveHercules neChinese nyeredzi sechiratidzo cherombo. Ukuwo, vanogona kuongorora mapoka enyeredzi akasiyana-siyana asipo mutsika dzokuMadokero, dzakadai seEmu In the Sky of Australian Aboriginal astronomy, iyo inoumbwa nerima nebulae panzvimbo penyeredzi dzakajeka. Musiyano uyu unodenha maonero eEurocentric ezvenyeredzi uye unoratidza kusiyana kwemafungiro evanhu.
Mythology inopawo chitubu chekunyora kwekugadzira uye mapurojekiti ehunyanzvi. Vadzidzi vanogona kugadzira nyeredzi dzavo, kugadzira nyaya kutsanangura kwavakabva, kana kudzoreredza mepu dzenyeredzi dzekare vachishandisa zviratidzo zvechinyakare. Zviitiko zvakadaro zvinosanganisa STEM nevanhu, kusimudzira hunyanzvi hwekuongorora uye hwehunyanzvi.
Pamberi peGPS uye wachi dzemuchina, mapoka enyeredzi aive akakosha kuti urarame. Varimi vekare vaishandisa kukwira kweheliacal yeSirius (kuonekwa kwayo kwokutanga mudenga mambakwedza) kufanotaura mafashamo egore negore eNairi, nepo vanhu vokuPolynesia vaifamba zviuru zvemakiromita munyanza yakazaruka nokuziva nomusoro nzira dzenyeredzi. Kudzidzisa maitiro aya kunopa nzwisiso muhungwaru hwevanhu vasati vatanga maindasitiri uye mashandisirwo anoshanda ekuongorora nyeredzi.
Mukirasi, vadzidzi vanogona kutevedzera nzira dzekare dzekufambisa vachishandisa machati enyeredzi uye sextant (kana analogis akarerutswa) kuyera kona yePolaris pamusoro pedenga, kuona latitude. Ichi chiitiko chinobatanidza nhoroondo, geography, uye masvomhu, zvichiratidza kuti STEM chirango chinopindirana sei muchokwadi-yepasirese-kugadzirisa matambudziko. Saizvozvowo, nhaurirano pamusoro pemapoka enyeredzi enyeredzi13 ayo ari padivi pe ecliptic (zuva rinooneka nzira) anogona kutungamira kune zvidzidzo paNyika axial tilt, kutangira kwe equinoxes, uye mutsauko uripo pakati pekuongorora nyeredzi nenyeredzi.
Kuchengeta nguva ndiyo imwe kona inogombedzera. Zuva remaawa makumi maviri nemana uye mwedzi gumi nemiviri gore rakadzika midzi mukutenderera kwedenga, uye mapoka enyeredzi sePleiades (Sista Manomwe) akacherekedza shanduko yemwaka mutsika. Somuenzaniso, vaMaori vokuNew Zealand vanotanga gore ravo idzva apo Pleiades inomuka kunze kwoedza mukupera kwaMay kana kuti kutanga kwaJune. Nokudzidza magamuchidzanwa aya, vadzidzi vanoonga magadzirirwo akaita nzanga dzevanhu nguva yemazuva ano isati yasvika.
Pesvedzero yemapoka enyeredzi inopfuurira zvikuru kupfuura sayenzi nenhau; vanopinda mumabhuku, unyanzvi, uye zvinobudisa nhau. Shakespeare akataura nezvevadikani vakayambuka nyeredzi veRomeo naJuliet, ukuwo Van Goghs achitenderera Starry Night anofeesa matenga pacanvas. Mafirimu emazuva ano akafanana Moana pemberera Polynesian star navigation, uye zvinyorwa zvesainzi zvenhema zvinowanzo shandisa mapoka enyeredzi semashure ekusangana kweinterstellar.
Kubatanidza aya mareferensi mudzidzo kunogona kuita kuti mapoka enyeredzi anzwe akakodzera kuhupenyu hwevadzidzi. Kirasi yemabhuku inogona kuongorora mashandisiro anoita Emily Dickinsons nhetembo Iyo Nyeredzi inoshandisa mifananidzo yekudenga kuongorora misoro yekuzviparadzanisa nevamwe, nepo kosi yezvidzidzo zvenhau inogona kuongorora maratidziro anoita Hollywood mapoka enyeredzi mumafirimu akadai. Muchinda Mudiki kana Guardians of the Galaxy . Vadzidzi vehunyanzvi vanogona kugadzira yavo mepu dzenyeredzi dzakafemerwa nekare kana Renaissance machati, kusanganisa nhoroondo nehunyanzvi.
Uku kupindirana kwemazano uku kunokurudzira vadzidzi kuti vaone kubatana pakati pendima dzinoita sedzakasiyana. Somuenzaniso, kurukurirano yaDantes Vadivelu Comedy Divine Comedy iyo inoronga muchadenga kuti ive nharaunda yomuchadenga inogona kubatanidza ruzivo rwenyeredzi nedzidzo yebhaibheri nouzivi, ichiratidza kuti maonero enyika anoumba sei kunzwisisa kwesayenzi.
Rimwe remasimba makuru emapoka enyeredzi sezvishandiso zvekudzidzisa kugona kwavo kudzidza zvine ruzivo. Kusiyana neabstract equations kana madhayagiramu ezvinyorwa, mapoka enyeredzi anokoka vadzidzi kuti vatarise, vaongorore, uye vadyidzane nenyika yakavatenderedza.
Mapurojekiti ekuona nyeredzi, akadai sekuronga zvinoonekwa husiku uchishandisa teresikopu kana mabhainokura uye maapplication akaita seSkySafari kana Night Sky, anogona kubatsira vadzidzi kuona nyeredzi munguva chaiyo. Kunyangwe munzvimbo dzemumadhorobha dzine kusvibiswa kwechiedza, rwendo rwemumunda kuenda kune rima denga park rinogona kushandura pfungwa dzisinganzwisisiki kuita zviitiko zvinobatika.
DIY nyeredzi machati, uko vadzidzi vanoronga nyeredzi pabepa kana nesoftware, inosimbisa kufunga kwenzvimbo uye kudzidzisa nezve kurongeka masisitimu. Tsika dzekutsvagira mabasa, sekubvunza vadzidzi kuti vatsvage kukosha kwemapoka enyeredzi mune imwe tsika uye vape zvavakawana kuburikidza nezvinyorwa, maposta, kana mharidzo dzedhijitari, zvinokurudzira kuverenga netsika. Manyorero ekugadzira anokurudzira, sezvinetso kugadzira ngano inotsanangura kwakabva boka renyeredzi risingazivikanwe kana kufungidzira zvekare nyaya yechinyakare mumamiriro echizvino-zvino, sanganisa nhoroondo nehunyanzvi.
Matambudziko eSTEM, akadai sekuvaka modhi yeboka renyeredzi kubva kune kupenya-mu-mu-rima zvinhu kana kuronga robhoti kuti rifambe richishandisa mapatani enyeredzi, kutarisisa masitaera ekudzidza akasiyana uye kusimbisa kubatana, sezvo vadzidzi vanoshanda muzvikwata. Zviitwa izvi zvinoratidza kuti STEM chirango chinopindirana mukugadzirisa-chaiyo-yepasirese matambudziko.
Munguva inotongwa tekinoroji, mapoka enyeredzi anoramba akakosha zvinoshamisa. Vanopa yakaderera-mutengo, yakakwira-inobata nzira yekuita vadzidzi vane STEM zvidzidzo. Semuenzaniso, NASAs Eyes paSolar System software inobvumira vashandisi kuongorora denga rehusiku kubva chero nguva munhoroondo, nepo vagari vesaenzi mapurojekiti seZooniverse achikoka vadzidzi kurongedza nyeredzi kana kutsvaga nyeredzi itsva.
Uyezve, mapoka enyeredzi anogona kumutsa nhaurirano pamusoro penyaya dzemazuva ano. Gakava pamusoro pekodzero dzekupa mazita muchadenga ndiani anosvika pakudoma zvinhu zvekudenga anoburitsa kubatanidzwa kwetsika nesainzi. Saizvozvo, kukanganisa kwekusvibiswa kwechiedza pakukwanisa kwedu kuona nyeredzi dzichibatana nedzidzo yezvakatipoteredza, zvichikurudzira vadzidzi kuti vatsigire maitiro emwenje akasimba.
Kuvadzidzi vadiki, mapoka enyeredzi anopa hwaro hwekufunga kwakadzama. Kuziva mapatani, mibvunzo yekufungidzira (somuenzaniso, Nyeredzi dziri muboka renyeredzi dzinonyatsoumba chimiro here?), uye kusiyanisa chokwadi chesainzi nengano unyanzvi hunokosha. Zvichakadaro, vadzidzi vepamusoro vanogona kuongorora mashandisirwo enyeredzi dzenyeredzi dzemazuva ano, sekuronda mafambiro emapoka enyeredzi maererano neGwara Renzou.
Mapoka enyeredzi anotsungirira sezviri mudzidzo nekuti anotaura kune maviri akakosha masikirwo emunhu: chishuwo chedu chekunzwisisa zvakasikwa uye kuda kwedu kutaura nyaya. Zvinotiyeuchidza kuti sayenzi nekufungidzira hazvisi kupesana asi inzira dzinopindirana dzokuongorora zvisingazivikanwi. Kungave kudzidza fizikisi yesupernovae muboka renyeredzi reCassiopeia kana kudzokorora ngano yekununurwa kweAndromedas naPerseus, vadzidzi vanopinda nemazano akakwezva vanhu kwemireniyamu.
Sezvo isu tichigadzirira vadzidzi remangwana rakaumbwa nehunyanzvi uye kudyidzana kwepasi rose, nyeredzi dzinopa maonero epasi. Vanodzidzisa kuzvininipisa pamberi pehukuru hwechadenga uye zvinokurudzira kushamiswa pakukwanisa kwedu kutsanangura zvakavanzika zvayo. Mumakirasi uye mapuraneti, kuseri kwemba uye makamuri ebhodhi, nyeredzi dzinoramba dziri mutauro wakajairika unodarika miganhu uye epochs.
Kubva kuvafambisi vezvikepe vekare kusvika kune venyeredzi vemazuva ano, mapoka enyeredzi akatungamira vanhu rwendo kuburikidza nenguva nenzvimbo. Kuita kwavo kwakasiyana-siyana semidziyo yekudzidzisa kuri mukukwanisa kwavo kubatanidza sainzi, tsika, nhoroondo, uye hunyanzvi kuita rondedzero yakabatana, inobata. Nokudzidzisa mapoka enyeredzi, vadzidzisi havangotauri chokwadi nezvenyeredzi; vanokudziridza kuda kuziva, kufunga kwakadzama, uye pfungwa yokushamisika. Munyika iri kuramba ichiparadzaniswa nenyika yechisikigo, mapoka enyeredzi anotiyeuchidza nezvenhaka yedu yakagovaniswa uye mikana isingaperi. Saka nguva inotevera yaunotarisa mudenga husiku, rangarira: iwo madotsi anobwaira anopfuura kungoita nyeredzi iwo masuwo eruzivo, kusika, uye kubatana.
Kubva pa199, sangana nezvishongo zvako zvakavambwa muGuangzhou, China, zvishongo zvibodzwa zvechikepe. Isu tiri zvishongo zvebhizinesi yekubatanidza dhizaini, kugadzirwa nekutengeswa.
+86-19924726359/+86-13431083798
Floor 13, West Shongwe yeGome Smarn Guta, Kwete. 33 Juxin Street, Hizhu District, Guangzhou, China.