Amatye anqabileyo akhazimlayo avela kwimilo yevelvet ehonjisiweyo kwizacholo ezolileyo
iivenkile zenza kube lula ukulibala ukuba ezinye zezi mpawu zothando kunye
ubutyebi bavela kumazwe akude, nzulu kumhlaba wongquzulwano.
Akukho mthethweni eUnited States ukulahla umhlaba ocolekileyo
imathiriyeli yentsimbi eyaziwa ngokuba yi "tailings" kwimizila yamanzi. Kodwa gem
imisebenzi yemigodi ngaphandle kweU.S. imida ayixhomekeke kwinto enye
imithetho, nokuba iqhutywa ziinkampani zaseMelika okanye iimpahla zabo zithengwa
U.S. abathengi. Imfuno enkulu ibiza imigodi yemigodi emikhulu, leyo
ibandakanya izixa ezikhulu zentlenga kunye neentsalela eziwela kuzo
iinkqubo zamanzi kwihlabathi jikelele. I-mercury kunye ne-cyanide zazisetyenziselwa ukwahlula
igolide nobhedu olusuka etyeni nalo lungena emanzini aphantsi komhlaba. I-
amaxhoba ale misebenzi yemigodi idla ngokuba zizilwanyana zasendle zasekuhlaleni kunye
abantu bomthonyama abahlala kwimimandla etyebileyo ngezinto zokusebenza.
Umzekelo, i-New Orleans-based Freeport-McMoRan yamangalelwa ngo-1996 ngu
iinkokeli zomthonyama ePapua New Guinea ngokulahla 80,000 iitoni zam
imisila kwinkqubo yemilambo yendawo yonke imihla. KwiFreeport's
abaphicothi zincwadi zokusingqongileyo, Dames and Moore, uthe izicwangciso ukwandisa
Imisebenzi yemigodi ye-Freeport e-Indonesia inoku "yandisa
ukulahlwa kweentsalela zeentsinga ezingaphathwanga ukuya kwiitoni ezingama-285,000 mihla le.
Urhwebo lwedayimani e Angola, Sri Lanka, Sierra Leone kunye
IDemocratic Republic of the Congo ibe ngomnye wemithombo emikhulu
yongquzulwano lwangaphakathi nokusingqongileyo kwezo ndawo. Ngokutsho kwe
IZiko leNgcaciso yoMgaqo-nkqubo wase-Afrika, abavukeli base-Angola benza imali eqikelelwa kwi-3 yeedola.7
iibhiliyoni zeedayimani phakathi kowe-1992 nowe-1998 ukuxhasa imali yabo yemfazwe
ngokuchasene norhulumente waseAngola. Ide imfazwe iphele, ukunyanzelisa
iindlela zokumbiwa kwemigodi ezinovakalelo kokusingqongileyo ziya kuqhubeka zibekwe
kwisitshisi ngasemva. Okwangoku, imilambo ejijekileyo ibangela ukuba abantu benze njalo
ukudiliza, ukudiliza amachibi kuyonakalisa iindawo ezinkulu zomhlaba, kwaye
itafile yamanzi engcolisekileyo ibangele ukugula kwiindawo ezinemigodi, kwingingqi
iilali kunye nezilwanyana zasendle.
Noko ke, ukumbiwa kwamatye anqabileyo akuyonakalisi ngokwemvelo. Abantu
bebefumana amatye anqabileyo kunye neeminerali kangangeenkulungwane ngokungena
imilambo ngexabiso elincinci lokusingqongileyo. Kukho kwakhona "imixholo
iipaki" ezisasazeke kulo lonke elaseMelika ezikuvumela ukuba ube "ngowakho
amatye anqabileyo."
Ukuthandana kwethu nelitye kuqeshe amawaka abantu kwi
amazwe arhweba ngelitye elinqabileyo afana neNamibia kunye noMzantsi Afrika, eqinisa amazwe abo
uqoqosho. Uninzi lwemisebenzi yemigodi eU.S. kunye namanye amazwe
imimiselo ebanzi efuna uvavanyo lokusingqongileyo kunye nomhlaba
izicwangciso zokubuyisela. Imigodi kulindeleke ukuba ithathele ingqalelo indlela imisebenzi yayo
iya kuchaphazela iintlanzi zendalo kunye nezilwanyana zasendle, kunye nokuthobela imithetho
malunga nokhuseleko lomoya namanzi, ukulahlwa kwenkunkuma kunye nokuphathwa kwe
izinto eziyingozi. E-US, imithetho yokubuyisela ilizwe ifuna
uhlaza, ukucocwa kwendawo kunye nokukhuselwa kwamanzi angaphezulu naphantsi komhlaba.
Kodwa urhwebo lwezacholo luyinkqubo yehlabathi jikelele, yokulukwa kwabathengi abavela kumazwe angaphandle
kunye nabathumela ngaphandle, abasebenzi basezimayini nabasiki, abathengi nabathengisi. Nge no
inkqubo yokuleyibhela ilizwe-yemvelaphi, abathengi abanakuze baqiniseke ukuba zabo
izacholo zavela kumthombo onoxanduva okanye lowo umgodi uxhaswa ngemali a
imfazwe yamakhaya, icyanide evuziswe emanzini aphantsi komhlaba okanye ixhatshazwe yimveli
abantu ngezibonelelo zabo.
Ubucwebe Ngaphandle Kwetyala
Isithethe sedayimani kunye negolide, ngakumbi umtshato kunye
amakhonkco othethathethwano, ifakwe ngokuqinileyo kwinkcubeko yethu, kodwa sinokuhombisa
thina ngokwethu sisebenzisa ezinye iindlela ezizinzileyo zokusingqongileyo. Ukuba i
ingcamango "eco-zacholo" kuzisa imibono ubuhlobo
izacholo ezenziwe ngomqhaphu wendalo okanye iihektare zeentsimbi zomqala zehemp, zange
uloyiko--amagcisa amaninzi kunye nabayili basebenzisa imathiriyeli ehlaziyiweyo ukuyila
ubugcisa obunxitywayo obufana nantoni na ngaphandle kwenkunkuma.
I-Australia-based Simon Harrison Designs yenza ukhetho olubanzi lwe
izacholo ezenziwe ngeglasi esetyenzisiweyo, amaso ekhokhonathi kunye neglasi eyenziwe ngesandla
amaso. Imibala, ngokungathandabuzekiyo, yileyo isetyenziswa ngokuqhelekileyo
iibhotile: i-amber, i-olive, eluhlaza, i-jade, ecacileyo kunye neblue. Inkampani inika
iipesenti ezimbini zentengiso yayo kwingxowa-mali ebonelela ngerayisi nezinye
iimfuno zoluntu kwiiPhilippines. Omnye umdlali kwi
recycled glass jewelry market is Jody Freij-Tonder. Usebenzisa iibhotile,
iingqayi, iifestile kunye neglasi enemibala yomgca wamacici akhe (izibini ezintathu
nge $25) ithengiswe ngeBlue Skies Glassworks. IJunk to Jewels ijika ibendala
amaso, iinxalenye ze-elektroniki kunye nebhayisekile zibe bubucwebe obuhle obungaqhelekanga: A
ibhodi yesekethe iba pendant ($30); ucingo lombane kunye neplanga eluhlaza
amaso enza inkohliso ye-necklace ye-turquoise (i-$ 18).
Amagcisa e-Eco-Artware.com akwabonelela ngeendlela ezininzi ezahlukeneyo ezisetyenzisiweyo,
isetyenziswe kwakhona kunye nezinto zendalo. Kwi-boutique yayo ye-intanethi, uya kufumana
izikhonkwane ($22 ukuya kwi-32 yeedola) ezenziwe kwiimpahla ezisetyenzisiweyo zeMardi Gras, iigawuni zebhola kunye
iingcingo ezivela kwiiseti zeTV ezaphukileyo. Imiba emidala yemagazini yeVogue ifumana okwesibini
ubomi fashion kwiphepha bead izacholo ($ 12 ukuba $28) eyenziwe Louisa kunye
Yongwoo Kim.
Kwizacholo ezinoxanduva loluntu, qwalasela indawo yeMarike yeHlabathi,
enceda amagcisa ahluphekayo aphakame ngaphezu komgca wentlupheko. Ehlabathini lonke
Indawo yentengiso izichaza "njengengenzi nzuzo, uluntu oluphantsi
umbutho wophuhliso." Amalungu eShishini leCo-op laseMelika
Network kunye Fair Trade Federation, inkampani ubuyisela kangangoko
ixabiso lentengiso kangangoko kunokwenzeka kumagcisa asekuhlaleni. Umzekelo, ukuthenga
yeentsimbi ze-ceramic zaseHaiti (i-$ 7.50 nganye) zinceda ukuxhasa abafazi baseHaiti
owenza iimpahla ngezandla. IMarike yeHlabathi ikwabonelela ngeentsimbi, ilitye,
ubhedu, ihematite, i-hemp, i-pewter, i-ceramic kunye nesilivere ekhethiweyo.
Ukuba ke akusayi kuthatyathelw' indawo yigolide, namatye anqabileyo.
ezinye iinkampani ziqinisekisa abantu kunye nokusingqongileyo ukusuka apho zabo
izacholo zeza ziyahlonitshwa. Enye inkampani enjalo yiSnooty Jewelry. IKHAMPANI
ayisebenzisi mveliso yezilwanyana (isikhumba, iiperile, iqokobhe, ithambo) kuyilo lwazo,
isebenzisa i-100 yepesenti yenkunkuma yasemva kwabathengi kunye nee-inki ezisekwe kwisoya ekupakisheni,
kwaye i-10 pesenti yengeniso yayo iya kwizilwanyana, ebantwini nakwimekobume
amaqela entlalontle. I-Snooty Jewelry ukhetho olubanzi lwesilivere enqabileyo
kunye namacici egolide e-14-karat, iintsimbi zomqala kunye nezacholo ziyafumaneka
amatye anqabileyo anjenge-amythest, igarnet, ijeyidi, isafire neeemeraldi (i-$5 ukuya kwii-$80).
I-EnviroWatch ikwabonelela ngomgca wamacici esilivere akumgangatho ophezulu
($35) kunye nezacholo ($50) ezibonisa amahlengesi, ookrebe, oofudo, iimanatee
kunye neendlovu. Ukuthengiswa kwezacholo kunceda i-EnviroWatch kwiinzame zayo zokuvala
amaphiko ookrebe, ukunciphisa iimpembelelo zokuloba kwiintlobo ezikhuselweyo kunye
xhasa iiprojekthi zobulungisa bokusingqongileyo. UQHAGAMSHELWANO: iBlue Skies Glassworks,
(800)388-8698, www.lakenet .com/glass4mj; I-Eco-Artware.com, (877)
326-2781, www.eco-artware.com; EnviroWatch, www.envirowatch.org/jewelry
.htm; Indawo yeMarike yeHlabathi, www.global marketplace.org; Inkunkuma kumatye anqabileyo,
(301) 3600699, www.junktojewels.net; USimon Harrison Designs, (301)
854-0208, www.harrisondesign.com; Ubucwebe beSnooty, (877)884-4367,
www.snootyjewelry.com.
UKATHERINE KERLIN ngumhleli odibeneyo we-E.
Ukusukela ngo-2019, i-Meet U jewelry yasekwa e-Guangzhou, e-China, isiseko sokwenza ubucwebe. Siyishishini lobucwebe elidibanisa uyilo, imveliso kunye nokuthengisa.
+86-18926100382/+86-19924762940
Umgangatho we-13, iNqaba yeNtshona yeGome Smart City, uNombolo. 33 Juxin Street, District Haizhu, Guangzhou, China.