aha na sitere na ndị nnata amabeghị. Nke ahụ bụ otú m fọrọ nke nta ka a tufuo a
nnukwu ozi na isiokwu: Invasive Species Tiara. Nke a bụ
n'ezie dị njọ, na amaghị m onye zitere, ma ihe mere m
ọ bụghị pịa bọtịnụ "Hichapụ", ọ dịkwa m ụtọ nke ukwuu
emebeghị. Ozi a sitere n'aka Jan Yager, onye okike nke Invasive
Anụmanụ: Tiara iru uju nke America--ezigbo ọla eji eme ya
ọla edo na ọlaọcha (ihe
akụkọ/tiara/index.html). Ekwuru m ọrụ a na ngosi I
nyere na ogbako. Jan gụrụ banyere ya na Weebụ
(
sva/media/1403/large/Proceedings2005.pdf) wee kpọtụrụ m--otu n'ime
uru nke electronic nkwurịta okwu, zuru itule si na
iwe nke junk email.
Akpọrọ m Yager's Tiara dịka ọmụmaatụ mmekọrịta m na-ahụ
n'etiti ọla na bayoloji. Yiri ihe ịchọ mma na-anọchi anya osisi na
ụmụ anụmanụ na-akụ m dị ka ngosipụta nke biophilia. Ọkà mmụta ihe omimi bụ Edward
O. Wilson (1984) kọwapụtara biophilia dị ka ọchịchọ ebumpụta ụwa mmadụ inwe
kọntaktị na ụdị ndị ọzọ. Wilson kọwara ya n'ihe gbasara mkpa
wepụta oge na gburugburu eke, nke anụmanụ na osisi gbara ya gburugburu. Anyịyị
na-anwakwa imeju ọchịchọ biophilic anyị site na gburugburu onwe anyị
ya na osisi, anụ ụlọ, na ihe nnọchianya nke osisi na anụmanụ. N'ime otu
mbụ ABT isiokwu, M kọwara omimi na obosara nke a penchant
n'ihe gbasara ihe ngosi TV na ọrụ nka (Flannery, 2001). Enwekwara m
dere banyere mmekọrịta dị n'etiti biophilia na ime ụlọ ịchọ mma
(Flannery, 2005). Otú ọ dị, a na-ahụ ihe nnọchianya ndị dị otú ahụ ọ bụghị nanị na
ụlọ anyị ma na ndị anyị onwe anyị, n'ụdị ọla. Ebe ọ bụ na biophilia
yiri ka ọ bụ àgwà metụtara mkpụrụ ndụ ihe nketa, ọ bụghị ihe ijuanya
na ihe ịchọ mma onwe onye nwere ihe nnọchianya nke osisi na anụmanụ bụ
dị na omenala gburugburu ụwa. Nke a bụ eziokwu ma ugbu a ma n'ime
gara aga. Achọrọ m ịtọpụta ihe akaebe maka nkwupụta a ebe a na-ewetakwa
arụmụka na-eme ka ụmụ akwụkwọ mara banyere biophilia na ya
ngosipụta bụ ụzọ isi mee ka mmetụta ha na gburugburu ebe obibi dịkwuo elu
okwu na iji gosi ka usoro bayoloji si metụta akụkụ ndị ọzọ nke anyị
omenala.
Ihe ịchọ mma nke gara aga
Aga m amalite na ụfọdụ ihe atụ nke ọla oge ochie site na ọnụ ọgụgụ
nke omenala dị iche iche iji gosi ma ogologo akụkọ ihe mere eme nke okike
ihe nnọchianya na ihe ịchọ mma ahụ yana obosara ala nke
omenala a. M na-eweta nyocha a n'ihi na otu n'ime ahịrị nke
ihe akaebe nke Wilson na ndị ọzọ ji akwado echiche nke mkpụrụ ndụ ihe nketa
ndabere maka akparamagwa mmadụ bụ ikwupụta ebe niile. Mkpi Minoan
pendant sitere na 1500 BC, ihe olu Ijipt oge ochie nwere egbe, na a
Roman ji ugo jigide ihe na anụ ọ na-eri na-egosi isi okwu m. Ọbụla
kọntinent na-amịpụta ihe ịchọ mma: pendant bat ndị China, agwọ Aztec
brooch, pendant nnụnụ Baule si Ivory Coast, na ọla ntị nwere
enameled nnụnụ si ochie Ukraine. Ndepụta a nwere ike ịga n'ihu, mana
ọbụna ihe atụ ole na ole ndị a na-eme ka ọ pụta ìhè na ọla n'ụdị
Ntule, ọkachasị anụmanụ, bụ ebe niile n'etiti omenala mmadụ
oge na ohere.
Aga m aga ugbu a efu na omenala Western n'ihi na nke a bụ
ebe anyị bi, na mpaghara ala, omenala, na ọtụtụ akụkụ,
n'uche na mmetụta uche. Ebe a omenala anụmanụ na osisi oyiyi
na ihe ịchọ mma onwe onye siri ike karịsịa. Achọrọ m ibido
na-ekwughị ihe atụ nke ọla ozugbo, kama, otu ibe si a
Renaissance akwụkwọ awa. O nwere ihe oyiyi ọla n'ókè ya.
gụnyere pendant ifuru. Ọtụtụ pendants ndị ọzọ e sere ese nwere
mkpa okpukperechi. Ibe a na-egosi mmegharị ahụ na-elele
ọdịdị iji chọta Chineke, ya bụ, mmepe nke nkà mmụta okpukpe nke okike. Nke a
ga-abụ eriri siri ike na Britain na 19th
narị afọ ma dị mkpa maka mgbasawanye nke ihe akaebe evolushọn. N’awu
Tụkwasị na nke ahụ, dị ka ọtụtụ ndị ọkọ akụkọ ihe mere eme siworo kwuo, echiche okpukpe bụ
dị mkpa na uto nke oge a sayensị na mbubreyo Middle Ages, na
Renaissance, na gafere (White, 1979).
Edoro pendanti ifuru n'ibe ihe odide a ka a
akara okpukperechi. Okooko osisi na-anọchi anya ịdị ọcha na ịma mma, na doro anya
ebe a, ịma mma nke ifuru na-egosipụta ịma mma nke nwa agbọghọ na-amaghị nwoke
e sere n'otu ibe ahụ. Iji ihe oyiyi osisi na anụmanụ eme ihe na ọla
na-abụkarị ihe atụ. Dịka ọmụmaatụ, ntụtụ ugo America nwere ike ịpụta
ịhụ mba n'anya. Enwere ike ịrụ ụka na iji ihe oyiyi organic eme ihe
ọla bụ omenala karịa biologically dabeere, na ndị a oyiyi
dị mkpa n'ihi ihe ha na-egosi n'ihe gbasara okpukperechi,
agbụrụ, ma ọ bụ nkwenkwe ndọrọ ndọrọ ọchịchị. Ọ ga-esi ike ịzọrọ biophilic
mkpa nke ntụtụ ugo America maka nke anọ nke Julaị ma ọ bụ nke
shamrocks na lapel maka St. Ụbọchị Patrick.
Mana echeghị m na iji ihe dị ndụ dịka akara bụ ihe akaebe
megide mkpa nke biophilia. Nke bụ eziokwu na ụmụ anụmanụ na
A na-ejikarị osisi eme ihe dị ka akara na-arụrịta ụka maka, kama
megide, mkpa nke biophilia. Mgbe ị na-agbalị ikwupụta mmetụta miri emi
nkwenkwe na ọchịchọ, ụmụ mmadụ nwere oge na ọzọ na-aga ndị dị ndụ
ụwa maka akara. O nwere ike ịbụ karịa ihe ndabara na anyị na-eji ndị ọzọ
umu na ihe oyiyi ha n'uzo di iche iche na iji gosi
ọtụtụ ihe dị iche iche. Na anyị yiri karịsịa ala eke
akara dabere na ntule nwere ike na-egosi na mgbe anyị na-ele anya ịchọta
ụzọ na-egosipụta echiche na nkwenkwe, anyị na-atụgharị na ihe kasị mara
anyi. n'ihe kacha amasị anyị, ya bụ ụdị ndụ ndị ọzọ.
Ihe atụ ọzọ sitere na narị afọ nke 16 bụ pendant swan, a
ngwakọta nke ihe okike na nke mmadụ mere. Pearl nwere ọdịdị jọgburu onwe ya
na-etolite ahụ swan, ebe anụ ndị ọzọ mejupụtara ya
enamelwork na jewels. Ọkà mmụta ihe ndị dị ndụ bụ Evelyn Hutchinson (1965) kwuru na
ihe ịchọ mma dị otú ahụ, ọtụtụ n'ime ha kere na narị afọ nke 16 na 17, bụ
ihe atụ nke melding nke nkà na sayensị, nke ịchọ mma na eke
akụkọ ihe mere eme. N'ihi ya, ha na-anọchi anya oge tupu a nkewa malitere n'etiti
nka na sayensị, tupu enwere ebe ngosi nka nka na ebe ngosi nka sayensi. Nke a
laghachiri mgbe enwere kabinet nke ịmata ihe nke na-etinye ihe
site na mpaghara abụọ ahụ, na n'ihe gbasara ọla dị otú ahụ, ihe ndị na-ejikọta
ngalaba abụọ ahụ.
Echiche a nke njikọ dị n'etiti ihe ịchọ mma na ọdịdị. n'etiti nka
na sayensị, n'oge Renaissance e lere anya na ntakịrị
ụzọ dị iche iche site na Pamela Smith (2003). Ọ na-arụ ụka na ndị omenkà dị ka
ndị na-eji ọla edo na ndị na-ese ceramiiki nyere aka na mmepe nke oge a
sayensị site n'ịmepụta ihe nnọchianya nke osisi na anụmanụ. Iji
nweta ndụ ihe oyiyi nke obere anụmanụ dị ka salamanders, goldsmiths
wee ruo na iburu anụmanụ dị ndụ, mee ka ha dajụọ site n'ime mmiri
na mmamịrị ma ọ bụ mmanya, wee tinye ha na plasta ka ha dị ndụ
ebu. A na-eji usoro yiri ya mee ihe na ihe ọkụkụ. Usoro a bụ
weghaara ya site na ceramists dị ka Bernard Palissy bụ onye a ma ama maka ya
platters ejiri agwọ, frogs na akwụkwọ chọọ mma (Amico, 1996). Smith
na-arụ ụka na n'ịkwado maka ọdịdị okike, ndị omenkà aghaghị ijikọta nkà
n'ọrụ ha na nleba anya nke okike, gụnyere njikwa
ihe nlere na-edetu nke ọma na ha. Ọ na-ahụ njikọ dose ebe a
n'etiti "ịmara" na "ime," n'etiti eke
nnochi anya na nputa nke omenala anya ohuru nke mesiri ike
onye ji anya ya hụ na ahụmahụ nke onwe ya. Ndị a wee metụta
mmepe nke sayensị ọgbara ọhụrụ na-emesi ike na nlele anya.
Ya mere enwere ike ịrụ ụka na njikọ dị n'etiti ọla na bayoloji na-aga
gafere isiokwu gbasara isi ihe nyocha sayensị n'onwe ya.
Art Nouveau na Beyond
N'ịgbalị ịghara ịkatọ isi okwu m na ndepụta ogologo nke
Ọmụmaatụ, m ga-awụlikwa elu na narị afọ nke 16 ruo 19th. Ọgwụgwụ nke
narị afọ nke 19 na mmalite narị afọ nke 20 hụrụ ịdị elu nke Art
Mmegharị Nouveau nke wetara ọtụtụ ọla mara mma
bara ụba na onyonyo nke ihe dị ndụ (Moonan, 1999). Brooch peacock Lalique bụ
ihe nnọchianya magburu onwe ya na-agwakọta eziokwu na stylization. Ahụ
ahụ nnụnụ bụ nnọọ eke mgbe ọdụ feathers ndidi
mara mma contorted na mfe. Nke a interplay nke dị mfe na
ihe ezi uche dị na ya bụ akụkụ nke ọtụtụ atụmatụ sitere na okike, ma enwere
akwụkwọ dum e dere n’okwu a na ngwụcha narị afọ nke 19.
Mkpọchi ogwu ogwu Lumen Gillard bụ ihe atụ ọzọ nke a
interplay, ebe ihe ịchọ mma ntutu isi nke Philippe Wolfers bụ karịa
ezi uche (Moonan, 2000). Opekempe, ọ bụ ihe ezi uche dị na ya dị ka ọ nwere ike ịdị,
n'ịtụle na ọ bụ ifuru ọla edo nke ejiri diamond na rubies kpuchie.
Nhazi nke ọla dị otú ahụ bụ nsogbu na-adọrọ mmasị na iji
ihe kwesịrị ekwesị. Ọ dị ka ọ dị ihe mba ọzọ gbasara iji ọrụ
ike nke mineral na-anọchi anya ndị kasị siri nke okooko osisi. Na
n'aka nke ọzọ, ọ dị ka ihe kwesịrị ekwesị iji nkume dị oké ọnụ ahịa mepụta a
nlereanya nke dị otú ahụ dị oké ọnụ ahịa ifuru. N'ime akwụkwọ akụkọ Paulding Farnham,
onye mmebe nke narị afọ nke 20 ọzọ, bụ nke otu dị ndụ
ihe na-anọchi anya ọzọ: a chrysanthemum mere pearl, na
ihe ụtọ nke pearl dị ka ihe ịrịba ama magburu onwe ya nke ụtọ nke
mama petals.
Ugbu a, achọrọ m ịga n'ihu na etiti narị afọ ma kwuo ihe abụọ na-abaghị uru
iberibe egosi oge. Otu bụ brooch nnụnụ mara mma nke Jean
Schlumberger na nke ọzọ bụ nnọọ stylized nautilus shei brooch site
Martin Katz. Ndị a, dị ka ọtụtụ n'ime iberibe oge Art Nouveau
M kwuru, bụ brooches. Nke a bụ na akụkụ a n'ihi
nhọrọ, ma ọ bụkwa n'ihi na preponderance nke organic iche iche na
ọla dị na ntụtụ. Brooches na-anọdụ ala n'ubu ma bụrụkwa nke ọma
a na-ahụ anya, na ebe ọ bụ na akụkụ a nke uwe na-adịkarị larịị, ha
tinye nnukwu mma. Ọzọkwa, ha nwere ike ibu ibu nke mere organism
a na-amata: Ọ ga-esi ike itinye orchid na mgbanaka. Ahụ
ire ọkụ nke iberibe ndị a na-egosi ire ọkụ nke
mgbe agha agha gasịrị, mgbe opekata mpe n'akụkụ ụfọdụ ego dị ukwuu ma n'ebe ahụ
bụ ihe mere a ga-eji mee ememe ya. Ebe m lekwasịrị anya dị oke ọnụ
ọla, otu ụdị aghụghọ nzacha ala na ekike ọla
ahịa, dị ka ụlọ ahịa ọla na ahịa flea na-egosi nke ọma taa. Nke a bụ
karịsịa ikpe n'ime afọ mgbe nnukwu ihe ọghọm nke 1929 gasịrị mgbe
ndị mbụ bara ọgaranya gbalịrị ịnọgide na-ele anya otú ahụ site n'itinye uwe
Ibe ihe ịchọ mma ejiji . Dị ka Gabriella Mariotti (1996) tụrụ
pụta, ọtụtụ n'ime ihe ịga nke ọma nke adịgboroja ndị a bụ ihe nnọchianya nke
okooko osisi, site na pansies iko ruo enamel tulips nke nwere nkume rhinestones.
Ọla Taa
Ka ọ dị ugbu a, a ka na-eji ihe ndị dị ndụ eme ihe
ọla . Otu n'ime fas taa bụ maka akwa ifuru brooches, na ọzọ,
ha sitere na stylized, dị ka na a polka dot generic ifuru, na silk
okooko osisi ndị siri ike ịkọ site n'ezie. Enwekwara nke
otu interplay nke dị mfe na ezi uche na ọzọ omenala
iberibe. Ihe olu onye New Zealand na-ese ihe bụ Ruth Baird bụ ihe mejupụtara
ihe oyiyi dara nke epupụta nke osisi ala, pohutukawa - na
nkewa nke akwukwo site na osisi ya na-eme ka ọ mara mma. Na
N'aka nke ọzọ, ọrụ David Freda bụ ihe ezi uche dị na ya, ma dịkwa ịtụnanya n'ezie
(Gans, 2003). Ihe olu agwọ ya nke Northern Black Rat agaghị abụ nke
ihe mbụ m ga-atụkwasị n'olu m, ma ọ bụ ihe na-adọrọ mmasị.
Orchid brooch ya na-acha pink Lady Slipper dị egwu, ọ bụ ezie na ọzọ
dị ntakịrị njọ ma ọ bụ na ọ dịghị ihe ọzọ dị njọ, na otu ihe ahụ nwere ike ikwu maka ya
Tomato Hornworm Caterpillar brooch.
Iberibe ndị a bụ ihe na-echetara na ihe e kere eke na-asọ oyi na-apụta
ezi mgbe niile na ọla: slimy na / ma ọ bụ dị ize ndụ ghọọ
ndị dara oké ọnụ. Nke a nwere ike ịmetụta ọzọ na biophilia. N'akwụkwọ Wilson
n’okwu a, e nwere isiakwụkwọ gbasara agwọ. N'ebe ahụ ọ na-ede banyere
ihe akaebe na-egosi na ọ bụ egwu ebumpụta ụwa nke nwere
jikọtara ya na mmasị maka ihe ndị a e kere eke. Ma egwu na mmasị
bụ ụdị mmasị amụbawanye na agwọ nke gaara enwe
uru na-agbanwe agbanwe, na-enyere ụmụ mmadụ aka izere ịbụ ndị agwọ ọjọọ tara ha. Ikekwe ọ bụ mmasị a bụ isi nke
mma kama repellent e kere eke dị ka ahu mma. Anyị nwere ike
n'ụzọ ụfọdụ na-ahụ na ọ na-adọrọ mmasị na-na-asọ oyi na-agbanwe ya
mara mma: ọ pụkwara ịbụ ihe na-akasi obi ifriizi ndị a na-apụghị ịchịkwa
e kere eke na siri ike ígwè na jewels.
Ọ bụ ezie na ọrụ David Freda bụ ihe ezi uche dị na ya, John Paul
Ọrụ Miller na-akawanye mma. Otu akụkụ Freda lere anya ngwa ngwa
nwere ike ịdị ka ihe dị ndụ; ọ dịghị otú a ga-emehie ihe
Ihe ịchọ mma Miller. Ebe a dị oké ọnụ ahịa ọla bụ dịtụ unmasked na
enamel: ọla edo na-egbuke egbuke. Miller ọkachamara na
invertebrates - site na octopi ruo nsi ebe na ejula (Krupema, 2002):
Ọzọ, anụmanụ ndị a agaghị abụchaghị na ndepụta nke onye ọ bụla
anụ ụlọ ọkacha mmasị, mana ọrụ ya mara mma nke ukwuu, yana mgbakwunye
mmasi nke ịbụ ihe na-adọrọ adọrọ na ndu. M ga-amachi onwe m
na-ekwu banyere atọ nnọchiteanya iberibe. Ihe niile bụ pendants na ihe niile bụ
dị ịtụnanya: octopus, nru ububa na eju. Ọtụtụ ga-achọta ya
urukurubụba mara mma na ndụ n'ezie, otú mgbanwe ebe a adịghị ka
radical dị ka octopus na eju. Nke ikpeazụ nwere enameled
shei na octopus nwere obere chaplet ọla edo maka tent ya. N'agbanyeghị
ọzọ magburu onwe jeweler bụ Vina Rust onye ọkọkpọhi ya n'ike mmụọ nsọ si
ihe atụ nke botanical na foto micrographs (
pacinilubel.com/exhibits/2006.06_01.html) O mepụtala mgbanaka na
yiri akụkụ obe site na stamen. O nwekwara cell Stained
usoro nke ọla-ọcha na inlays ọla edo. Ndị a bụ iji mee ka a
ọkà mmụta ihe ndị dị ndụ na-aghọ onye na-anụ ọkụ n'obi ọla.
Yager
N'ụzọ doro anya, Jan Yager ọla dabara n'okpuru isiokwu nke
ihe ịchọ mma nke oge a. Mgbe anyị gbanwere ozi-e, Jan zitere m otu ngwugwu
ozi gbasara nka ya. Otu a ka m siri mata na o nwere a
ọrụ dị ịrịba ama na-egosipụta osisi. Mana dị ka ụdị ndị na-akpa ike
Tiara, iberibe ya na-elekwasị anya na ụdị ndị a na-agaghị ewere na ha ruru eru
nke ihe osise na ọla edo na ọlaọcha. O meela brooch dandelion mara mma, nke nwere akwụkwọ ọlaọcha na-apụta na nkume etiti, na-atụgharị
ka ọ bụrụ ntakịrị iko nchekwa ụgbọ ala Jan bulitere n'okporo ụzọ dị nso
studio ya. Nke ahụ bụ ebe ọ na-enweta ọtụtụ echiche - na
ihe - maka ọrụ ya. Ọtụtụ afọ gara aga, ọ matara
mkpebi ịmatakwu gburugburu ebe obibi ya. Site n'okporo ámá na
n'akụkụ ụzọ n'akụkụ ụlọ ihe nkiri ya, ọ na-achịkọta vial mgbape, mkpọ sịga,
ma were mkpuchi mgbọ nke o tinyere n'olu ya na ọla edo
na ọlaọcha. Atụmatụ olu ahụ dabere na ọla ndị India America
dị ka ụtụ nye ndị Lenni Lenape India ndị bi na mpaghara
Philadelphia ebe Yager nwere studio ya (Rosolowski, 2001).
Yager na-anakọta osisi ndị toro na mgbape n'akụkụ ụzọ na ihe efu
otutu; otu a ka o siri bia kee brooch dandelion. N’awu
Tụkwasị na nke ahụ, o nwere akwụkwọ dandelion ọla edo na ọlaọcha nke nwere taya taya
akara--ọ dị ebube--dị ka olu chicory na brooch purslane. Na mbụ, ọ na-eche banyere olu olu na ha
ọgwụ metụtara ọcha na osisi ọla dị ka nnọọ iche iche iche iche
iberibe. Mgbe ahụ, ọ chọpụtara na ha niile metụtara osisi, ebe ọ bụ na sịga
butts nwere akwụkwọ ụtaba a mịrị amị, yana vials bụ ebe nchekwa maka
cocaine sitere na akwụkwọ coca. Ya mere, ọ jikọtara ụdị ọla abụọ ahụ
ihe ngosi a na-akpọ City Flora/City Flotsam nke e gosiri na ma na
Victoria na Albert Museum na London na Museum of Fine Arts na
Boston. N'ime ọrụ ndị a niile Yager na-arịọ anyị ka anyị lebakwuo anya, ka
ghara ikpochapụ irighiri ihe na ahihia; ha nwekwara mara mma ọcha na push
ajụjụ nke ihe anyị chere na ọ mara mma. Kedu ihe ịma mma bụ omenala
akowara? Nke a bụ ajụjụ enwere ike ịjụ etu anyị si eji osisi akpọrọ ihe
ebe ọ bụ na "ahịhịa" abụghị ụdị ndu, ọ bụ uru
ikpe anyị na-eme banyere osisi.
Nlebara anya Yager na nkọwa bụ ihe pụrụ iche, na-eme ya
iberibe nnọọ eke-- n'agbanyeghị na ha na-kere na kasị
abiotic nke mgbasa ozi. Ọbụna o nwetala microscope maka ịbịaru ya nso
nleba anya, o mewokwa nyocha gbasara osisi ndị ọ na-eji. Nye ya
ihe ijuanya, ọ chọpụtara na osisi ndị bụ nnọọ akụkụ nke ya
gburugburu ebe obibi bụ n'ọtụtụ ọnọdụ ọ bụghị ụdị ala. N'ihe niile,
ha anọghị ebe ahụ mgbe ndị Lenni Lenape India jere ije n'ala a
(Brown, 1999). Ọ bụ nghọta a mere Yager ike
Ụdị ụdị Tiara na-akpa ike pụtara ka ụdị ndị kachasị emetụta ya na-eyi
niile, mmadụ. Ọ ka rụchara ọrụ na The Tiara of Useful
Ọmụma, e ji rye, nduku na klova chọọ ya mma, n'etiti ndị ọzọ, Ọzọ,
e nwere ntule akụkọ ihe mere eme n'ọrụ a. Aha si na
akwụkwọ ikike nke American Philosophical Society, hiwere na Philadelphia
na 1743 "maka ịkwalite ihe ọmụma bara uru."
Maka ụmụ akwụkwọ ndị na-achọ mma, ọrụ Yager bụ a
ihe ijuanya: Ònye ga-eche na a jeweler ga-enwe mmasị na bayoloji?
Ọ bụ ezie na ha nwere ike ha agaghị achọ iyi tiara (... ọzọkwa, ọ bụ
ihe dị iche), echiche nke njikọ dị n'etiti bayoloji na ọla bụ
ihe ha nwere ike ọ na-atụghị anya ya. Njikọ a nwere ike inye aka
ha ka ha mara njikọ ndị ọzọ dị otú ahụ ma si otú ahụ hụ bayoloji dị ka obere
dịpụrụ adịpụ na ahụmahụ ha ndị ọzọ.
Ebe na Nnụnụ
Onye ọzọ na-ese ihe ịchọ mma nke narị afọ nke 20 na-ezigara otu ozi ahụ
dị ka Yager. Jennifer Trask emepụtala pendant Beetle Japanese, ya
ezigbo ebe ndị Japan, nke bụ pests ọbịa na United States
(Ọcha, 2003). Ọ na-egwu egwu na isiokwu mmasị / nchụso, na ya
ọrụ bụkwa ihe na-ezo aka na narị afọ nke 19 fatịlaịza maka ihe dị adị n'ezie dị ka
ihe ịchọ mma. Onye mmekọ nke narị afọ nke 19 na ọrụ Trask bụ ebe
brooch na ọla ntị set. Na "Abominations Bee" na nnụnụ na
Bonnets: Fantasy Zoological na Uwe Ọgwụgwụ nke narị afọ nke iri na itoolu, Michelle
Tolini (2002) na-ede nke a fad, na efehe ibi ndụ enwe tethered
agbụ ọla edo na-arị elu n'ubu ụmụ nwanyị. Onye na-ese ihe ugbu a,
Jared Gold, na-enye ọchịcha na-akpa ọchị nke ejiri kristal chọọ ya mma
na tether ndị yiri ya (Holden, 2006).
Otu n'ime ihe atụ dị egwu nke Tolini kwuru bụ ụzọ abụọ
ọla ntị hummingbird, nke sitere na isi nnụnụ. Nke a abụghị
iko tii m, mana ọ na-ebute ihe a ga-ahụ anya dị ka ihe gbagọrọ agbagọ
biophilia: Mmasị na ụdị ndị ọzọ nwere ike iduga igbu ihe dị ndụ
dị nnọọ ka ha na-adị nso, dị ka a na-eji trophies isi mgbada na agụ akpụkpọ anụ.
Ọtụtụ ụdị aghọwo ihe ize ndụ n'ihi na nke a mmasị, na
Na narị afọ nke 19 iji nnụnụ feathers na ọbụna dum nnụnụ na okpu, dị ka
otu n'ime usoro kachasị dị ize ndụ. Ebe ọ bụ na ọtụtụ ụmụ akwụkwọ nwere mmasị na ya
ihe ịchọ mma ahụ - ka ọ dị oke egwu - isiokwu a nwere ike ịbụ karịa
ụzọ na-adọrọ mmasị n'ime okwu nke mkpochapụ, ụdị ndị ọbịa, na
nchekwa gburugburu ebe obibi karịa usoro ọdịnala nke
na-ekwurịta otu nsogbu gburugburu ebe obibi.
Isiokwu a na-emekwa ka ụmụ akwụkwọ chee echiche gbasara mmekọrịta nke ha
na okike, ihe ntule ha na-amasị ha nwere gburugburu: ha anu ulo, ha
anụmanụ juru eju, akwụkwọ mmado ha nke bea pola ma ọ bụ shark - ma ọ bụ eriri
Kechie ya na bronco bucking ma ọ bụ ọla ntị nwere orchids na-agbapụ
ha. Nke a bụ isiokwu bara ụba na-ahụ anya n'oge a na-ahụ anya
nke kacha. Ọ bụkwa ụzọ iji nyochaa mmekọrịta dị n'etiti nka
na sayensị. Na mbọ iji mee ka ụmụ akwụkwọ hụ na sayensị abụghị
ihe gbara alụkwaghịm ndị ọzọ nke omenala, ma nke ukwuu akụkụ nke
ya, Tiara Yager bụ ihe atụ magburu onwe ya.
Mmepe mmadụ
Ọ dị ihe ọzọ dị mkpa na ọla a. Paul Shepard
(1996) jikọtara usoro ndu na omume mmadụ, mana ya na nke dị iche
mesiri ike site na nke Wilson, nke na-emepe emepe karịa. Ọ na-ekwu na
ebe ọ bụ na ụmụ mmadụ malitere n'ụwa bara ụba n'ihe ndị ọzọ dị ndụ ma nwee mgbe niile
kọntaktị na anụmanụ na osisi, nke a kpụrụ mmadụ bayoloji;
ya mere kọntaktị dị otú ahụ dị mkpa maka mmepe mmadụ nkịtị, ma
anụ ahụ na ikekwe ọbụna karị, nke uche. Na Nature na
Madness (1982), Shepard na-arụ ụka na kọntaktị na ọdịdị bụ ihe dị mkpa
n'ihi na nkịtị psychological maturation. Ọ na-eme ka ndị siri ike na-ekwu na
na-enweghị mmekọrịta chiri anya na ihe ndị dị ndụ n'oge mmepụta
afọ, ụmụ mmadụ na-eru ogo anụ ahụ na apsychic nwa ọhụrụ
steeti, na n'ihi ya adịghị enwe mmetụta na-eju afọ na ahụmahụ ọnụma bụ
na-akpata ọtụtụ ihe ike.
Shepard na-ekwukwa na ihe oyiyi ụmụ anụmanụ bara uru dị ka ihe ncheta
ụwa dị ndụ, n'agbanyeghị na ha abụghị ndị dochie anya ikpughe ndụ.
Ya mere, ọbụna ọla nwere ike na-ekere òkè n'iwulite ọdịmma nke uche. N’awu
mgbakwunye, Shepard na-ekwu na osisi na-arụ ọrụ n'otu ụzọ ahụ
eme ka ntozuoku nke uche mmadu mejuo ya. Osisi na-enye kọntaktị emetụ aka
ma chọọ nlekọta ha, ndidi na nleba anya, N'ụzọ doro anya, na
osisi-mmadụ nzute dị iche na anụmanụ-mmadụ zutere, na
nke a na-eme ka ọ bụrụ snore niile dị mkpa ebe ọ bụ na ọ na-akwalite mmepe
nzaghachi uche dị iche iche. Na Green Nature/Nature mmadụ: Pụtara
nke Plants in Our Lives, Charles Lewis (1996) dere maka ọtụtụ ụzọ
na osisi na-emetụta ndụ anyị, si ha ọgwụgwọ uru na
ụlọ ọgwụ na uru ntụrụndụ ha na ogige ntụrụndụ na n'azụ ụlọ. Ya mere a
chrysanthemum brooch nwere ike ịbụ ezigbo ihe atụ nke njikọ a, nke anyị nwere ike
buru anyi gagharia.
Enwere m ike na-ekwu nnukwu ihe maka rhinestones na silk
okooko osisi, ma isi ihe niile nke edemede a bụ ihe na-akpali akpali, ime
ị na-eche maka akụkụ nkịtị nke ndụ anyị n'ụzọ dị iche,
iji nyere gị aka ịhụ njikọ dị n'etiti ihe anyị na-eyi na otú anyị si eche banyere
eke ụwa, na n'ikpeazụ, na-enwe fun ime ya, ịhụ a njikọ dị ka
na-adọrọ mmasị na ịmata ihe. Ọ bụrụ na m nwere ike ime sayensị abụọ, m ga-enwe
mezuru opekata mpe akụkụ nke ebumnuche m nke inweta sayensị ka ukwuu
dị mkpa maka ụmụ akwụkwọ m.
Ntụaka
Amiko, L. (1996). Bernard Palissy: Na-achọ [ Paradaịs Ụwa A Na-achọ ]
Paris: Flammarion.
Brown, G. (1999). Jan Yager: Obodo stigmata. Ihe ịchọ mma, 23(2),
19-22.
Flannery, M.C. (2001). Ibi na ntule. The American Biology
Onye nkuzi, 63, 67-70.
Flannery, MC. (2005). Jellyfish n'elu ụlọ na mgbada n'ime ọgba:
The bayoloji nke ime mma. Leonardo, 38 (3), 239-244.
Gans, J.C. (2003). Obere ụwa nke David Freda.
Ọla igwe, 23 (5), 21-27.
Holden, C. (2006). Roach brooch. Sayensị, 312, 979 .
Hutchinson, G.E. (1965). Ụlọ ihe nkiri Ecological na
Egwuregwu evolushọn. New Haven, CT: Mahadum Yale Press.
Krupenia, D. (2002). John Paul Miller. Ọrụ ndị America, 62(6),
44-49.
Lewis, C. (1996). Ụdị ndụ ndụ ndụ/ọdịdị mmadụ: Ihe osisi pụtara
na Ndụ Anyị. Urbana, IL: Mahadum nke Illinois Press.
Mariotti, G. (1996). Fakes mara mma. FMR, 83, 117-126.
Moonan, W. (1999, Ọgọst 13). Dragonflies na-egbuke egbuke dị ka ọla.
Akwụkwọ akụkọ New York Times, F38.
Moonan, W. (2000, Nọvemba 10). Mmeri nke orchids. New York
Oge, F40.
Shepard, P. (1982). Ọdịdị na ara. San Francisco: Sierra Club.
Shepard, P. (1996). Usoro nke Omnivore. Washington, DC: Island
Pịa.
Smith, P. (2003). The body of Artisan: Art and Experience in
mgbanwe Sayensị. Chicago: Mahadum Chicago Press.
Tolini, M. (2002). "Ihe arụ ebe" na nnụnụ na
bonnets: Fantasy zoological na uwe ngwụcha narị afọ nke iri na itoolu.
Nkà nke narị afọ nke iri na itoolu n'ụwa nile, 1(1). Dị na ntanetị na: 19the-artwordwide.org/spring_02/articles/toli.html.
Rosolowski, T. (2001). Ntinye aka na amnesia: Jan Yager's
ihe ịchọ mma mnemonic. Ọla igwe, 21 (1), 16-25.
Ọcha, C. (2003). Ọkọlọtọ ọla edo. American Craft, 63 (4), 36-39.
White, Lynn. (1979). Sayensị na echiche nke onwe: Oge ochie
ndabere nke esemokwu ọgbara ọhụrụ. Na G. Holton & R. Morison
(Ndị ndezi), Oke nke nyocha sayensị, 47-59. New York: Norton.
Wilson, E.O. (1984). Biophilia. Cambridge, MA: Mahadum Harvard
Pịa.
MAURA C. FLANNERY, DEPARTMENT EDITOR
MAURA C. FLANNERY bụ Prọfesọ nke bayoloji na onye isi ụlọ ọrụ
Center maka nkuzi na mmụta na St. Mahadum John, Jamaica,
NY 11439; ozi-e: flannerm@stjohns.edu. Ọ nwetara nzere B.S. na bayoloji
site na Marymount Manhattan College; ihe MS, bụkwa na bayoloji, sitere na Boston
Ụlọ akwụkwọ kọleji; na Ph.D. na mmụta sayensị sitere na Mahadum New York. Ya
Isi ihe na-amasị ya bụ ịgwa ndị na-abụghị ndị ọkà mmụta sayensị na n'ime
mmekọrịta dị n'etiti bayoloji na nka.
Kemgbe 2019, Meet U Jewelry tọrọ ntọala na Guangzhou, China, ntọala nrụpụta ọla. Anyị bụ ụlọ ọrụ ọla na-ejikọta imewe, mmepụta na ire ere.
+86-18926100382/+86-19924762940
Ulo ala 13, West Tower nke Gome Smart City, No. 33 Juxin Street, Haizhu District, Guangzhou, China.